آرامگاه فردوسی ؛ جاهای دیدنی مشهد

در باغی زیبا، مشابه جایگاه ابدی کوروش، آرامگاه فردوسی ساخته شده است. بنایی با الهام از معماری دوره هخامنشی و المان های شاخص آن دوره.

مشهد از آن شهرهایی است که به هر سویش نگاه کنی جاذبه‌های تاریخی و مذهبی دیدنی خواهی یافت. در شهر مشهد، کم نیست مکان‌هایی که بازدید از آن بر هر توریست و به طور خاص گردشگر ایرانی واجب است. یکی از این مکان‌ها آرامگاه فردوسی در توس است. تاریخچه جالب و طولانی آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی سبب شده تا بازدید از این آرامگاه بدون شک از آن کارهایی باشد که باید در سفر به مشهد انجام دهیم. مجله گردشگری امروز می‌خواهد اندکی از زوایای این مقصد تاریخ گردی برایتان بگوید. پس با مجله دلتا همراه شوید.

آرامگاه فردوسی

در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر مشهد و در شهر توس، در باغی زیبا، مشابه جایگاه ابدی کوروش، آرامگاه فردوسی ساخته شده است. بنایی با الهام از معماری دوره هخامنشی. ۹۰۰ متری است و از ستون، سنگ و کاشی با استفاده از عناصر تزیینی هخامنشی در ستون‌ها و سر ستون‌ها بنا شده است و بر روی ۴ ضلع این آرامگاه نیز اشعاری از این شاعر حکیم نگاشته شده.

بنای اولیه این آرامگاه در روزگار فرمانروایی غازان خان، پادشاه ایلخانی ساخته شد. ساختمانی در محل دفن فردوسی. اما ساخت و ساز به پایان نرسید و بنا تا حدود نیمه سده هشتم هجری قمری به همان صورت رها شد.

عبیدالله خان ازبک در جریان یورش‌ها به خراسان به خاطر مخالفت با مذهب شیعه، دستور ویرانی آرامگاه فردوسی را صادر کرد. بارها این آرامگاه مورد مرمت و باز سازی قرار گرفت تا در نهایت با طرحی از کریم طاهرزاده بهزاد، با سقفی پلکانی و یک سنگ مرمر نفیس بر روی مقبره یک ایوان ۴۰ متری که بنا را احاطه می‌کرد و سقف آن مزین به کاشی‌های معرق و مقرنس بود، بنا گشت. پس از ۱۸ ماه تلاش برای افتتاح در جشن هزاره فردوسی در سال ۱۳۱۳ آماده شد.

هوشنگ سیحون بر پایه طرحی از کریم طاهرزاده این بنا را طراحی و بازسازی کرد. ساخت این آرامگاه در سال ۱۳۴۳ به دستور انجمن آثار ملی آغاز شد و در سال ۱۳۴۷ پایان یافت.

داخل آرامگاه فردوسی

با الهام از معماری اشکانی داخل آرامگاه فردوسی را ساختند.  ۲۰ ستون مرمری در پایین بنا و ۸ ستون در بخش فوقانی قرار رفته است. درواقع آنجا همه چیز را از آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد را در ذهنتداعی می‌کند.

• سنگ قبر فردوسی
  سنگ قبر آرامگاه از جنس مرمر به ابعاد ۱ در ۱.۵ متر و ارتفاع ۰.۵ متر در مرکز یک سکوی مرمری قرار داده شده و حاشیه تزیینی دارد. متنی با خط نستعلیق روی آن نوشته شده است.
  به نام خداوند جان و خرد. این مکان فرخنده، آرامگاه استاد گویندگان فارسی‌زبان و سراینده‌ داستان‌های ملی ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی است که سخنان او زنده‌کننده‌ کشور ایران و مزار او در دل مردم این سرزمین جاویدان است. تاریخ تولد: ۳۲۹ق – تاریخ وفات: ۴۱۱ق – بنای آرامگاه : ۱۳۵۳ق
• تالار
  یک تالار مربع شکل از جنس سنگ مرمر با تزیینات داخلی کاشی و گچ بری با چهار ستون بلند و دو سرستون بزرگ در چهارگوشه آن برای ارامگاه ساخته شده است. هر دیوار با یک جفت ستون مشابه ولی کوتاه تر دارد و تصویر مردی بالدار (فروهر) در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی نیز به چشم می خورد.
• محوطه پلکانی
  این قسمت فضایی پلکانی و پوشیده از سنگ مرمر دارد که اتاقی روی آن قرار گرفته و تعداد زیادی از اشعار فردوسی روی دیوار آن حک شده است.
  

کتابخانه و موزه فردوسی

در واقع این آرامگاه مجموعه‌ایست به همراه کتابخانه و یک موزه به نام موزه توس یا فردوسی.  ۴ بخش دارد که در آن ها آثاری از کاوش های باستان شناسی، وسایل رزمی و حماسی که در شاهنامه بسیار به آن ها اشاره شده است، اشیای باستانی متعلق به زمان فردوسی در قرن ۴ و ۵ هجری و برخی اشیاء اهدایی و آثار نقاشی به نمایش در آمده است.

کتابخانه فردوسی، در ابتدا بیشتر کاربری تشریفاتی داشت و اتاق ضلع شرقی آن به تالار پذیرایی آرامگاه اختصاص یافته بود.  فرش نفیسی به مساحت ۳۷ متر مربع از کارخانه صابر مشهد هم آنجا پهن شده بود. در کنار اتاق کتابخانه ای با ۹۰۰۰ جلد کتاب قرار داشت که پس از بازسازی آرامگاه، به دلیل محدودیت فضای ساختمان، فضایی دو طبقه به آن افزوده شد.

در سال ۱۳۹۲ با اهدای حدود ۵۰۰۰ جلد کتاب به این کتابخانه، شرایط برای ایجاد کتابخانه ای با محوریت شخصیت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه و منطقه تاریخی طوس همزمان با ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ در روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی افتتاح شد.

مهدی اخوان ثالث

در محوطه آرامگاه فردوسی، مهدی اخوان ثالث، شاعر پرآوازه و موسیقی پژوه ایرانی، در بخش غربی مجموعه آرامگاهی فردوسی و در ضلع جنوبی موزه قرار دارد. تندیس نیم تنه وی در کنار آن نصب شده و هرسال در روز چهارم شهریور خانواده و دوست دارانش برای برگزاری مراسم به این مکان می آیند.

مجسمه یادبود فردوسی

مجسمه مشهور فردوسی توسط ابوالحسن صدیقی، هنرمند ایرانی، در ایتالیا ساخته و به این آرامگاه آورده شده است.امروزه در قسمت تالار آرامگاه هم می‌توانید تندیس هایی که توسط فریدون صدیقی، پسر ابولحسن صدیقی از داستان های شاهنامه ساخت شدنده‌اند را ببینید.

آرامگاه فردوسی ساعت بازدید

زمان بازدید: همه روزه نیمه اول از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰ و نیمه دوم از ۸:۰۰ تا ۱۶:۳۰

قیمت بلیط آرامگاه فردوسی

کمتر پیش می آید که هزینه ورودی به آرامگاه فردوسی در فصول پر بازدید تغییر کند و معمولاً ثابت است.

هزینه ورودی: ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان برای اتباع ایرانی و ۵۰۰۰۰ تومان برای اتباع خارجی است.

آرامگاه فردوسی کجاست؟

آدرس: توس، انتهای بلوار بهارستان

سواری شخصی: از شهر مشهد به سمت قوچان بروید و در سه راهی فردوسی به سمت راست بپیچید تا چند کیلومتر جلوتر به بلوار بهارستان برسید. در انتهای بلوار آرامگاه حکیم فردوسی واقع شده است.

وسایل نقلیه عمومی: می توانید از وسایل نقلیه عمومی هم استفاده کنید. به پایانه فردوسی در مشهد بروید و سوار اتوبوس های خط ۲۰۲ شده و ظرف مدت ۴۵ دقیقه به آرامگاه برسید.

آخر هفته در روستای شهرستانک ؛ جاهای دیدنی کرج

از کنار کاخ ناصری رودخانه‌ای می‌گذرد که از چشمه گله گیله جاری‌است. مسیر 15 کیلومتری را طراوت می‌بخشد و معمولا در عکس‌های روستای شهرستانک ترکیب درختان سر به فلک کشیده را کنار این رودخانه دیده‌اید.

روستایی در شمال کوه توچال تهران و در جاده چالوس قرار گرفته است که قدمت آن به ۳۰۰۰ سال می‌رسد. منبع آب و چشمه‌ای پر آب دارد و مردم را گرد هم آورده. منطقه‌ای خوش آب و هوا با ۵۰۰ هکتار مساحت. ترکیبی چشم‌نواز از تاریخ و طبیعت حیرت‌انگیز است و ناصرالدین شاه هم به راحتی از آن نگذشته و کاخی در آن ساخته است. مجله گردشگری مان امروز به روستای شهرستانک می‌رود. مقصدی مناسب برای دوری از دغدغه‌ها و روزمرگی. برای آخر هفته‌ای فرح بخش با مجله دلتا بمانید.

شهرستانک کجاست؟

شهرستانک روستایی از توابع آسارای کرج است و در مرز دو استان تهران و البرز قرار گرفته. فاصله کمی با تهران و کرج دارد، گردشگران بسیاری سالانه به آن جذب می‌شوند. این روستا جاده‌ای کوهستانی، دره‌ای سرسبز، باغ‌های میوه و کوچه‌ باغ‌هایی زیبا دارد که در سفرتان می‌توانید از قدم‌زدن در آن‌ها لذت ببرید. از روستایی که در هر صورت برای رسیدن به آن باید راهی جاده چالوس شوی، مجبوری به جاده چالوس بزنی، توقعی جز زیبایی محض سراغ دارید؟! مسیر پیچ در پیچ و کوهستانی که تقصیر بیش از نیمی از خاطرات سفرمان به شمال، بر گردن اوست.

جاهای دیدنی روستای شهرستانک

• کاخ ناصری روستای شهرستانک

  کاخ شهرستانک عمارت ییلاقی‌ ناصرالدین‌شاه قاجار است. وقتی که نتوانست از آب‌ و هوا و طبیعت بی‌نظیر این روستا بگذرد. کاخ ناصری معروف‌ترین جاذبه این روستاست که به دستور او در انتهای دره شهرستانک که گله گیله نام دارد بنا شد. برخی محلی‌ها می‌گویند یکی از زنان ناصرالدین شاه در این کاخ به خاک سپرده شده است!
  
  عمارت ناصری شامل یک ساختمان دو طبقه (دیوانی یا بیرونی) و یک ساختمان یک طبقه (حرمسرا یا اندرونی) بود و با دیوار از هم جدا شده بودند. کاخ شهرستانک از شهریور ۱۳۷۶ جزو میراث فرهنگی است و در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. کمی آن طرف‌تر از روستا و در کنار رودخانه قرار دارد. باید از روستا خارج شوید و به سمت کوچه باغ‌ها بروید. اینجا ورود با اتومبیل ممنوع است و باید پیاده وارد آن شوید. تابلوهای راهنما شما را به آن می‌رساند.

اگر قصد رفتن به کاخ شهرستانک را دارید تصور نکنید با یک عمارت شاهانه طرف هستید، این روزها این کاخ که زمانی جلال و شکوه داشته به خرابه‌ای بدل شده که دیوارهایش پر است از دیوارنوشته‌هایی که گردشگران نوشته‌اند. در و پنجره‌ها و ستون‌های شکسته تصویر قشنگی از یک مکان تاریخی نیست.

• چشمه گل گیله

  از کاخ ناصری که به سمت شمال حرکت کنید، به چشمه زلالی به نام گله گیله یا گل کیله می‌رسید. از زیر سنگی می‌جوشد و به رودخانه می‌ریزد. اگر برای کمپ زدن آمده‌اید می‌توانید ناهار خود را اینجا بخورید، اطراف این چشمه درختان میوه و طبیعت زیبایی دارد. اگر در فصل زیبای زمستان به اینجا بیایید، یک تابلوی نقاشی زمستانه را در برابر خود خواهید دید.

• قلعه دزدبند شهرستانک

  بقایایی از یک بنایی تاریخی دیگر روی بلندترین قله کوه شهرستانک، دیده می‌شود. از دوران ساسانیان باقی مانده و فقط پایه‌های اتاق‌ها و قسمتی از سقف یک اتاق آن باقی است. کاربری واقعی این بنا مشخص نشده و نام آن  قلعه دختر یا قلعه دزدبند است. سفال‌های یافت شده آنجا، بنا را به دوره اسلامی ربط می‌دهد. باید به سمت کوه شاه نشین که دقیقا در پشت کاخ ناصری قرار دارد بروید و بعد از نیم ساعت به قلعه خواهید رسید.
  

• کتیبه ناصری شهرستانک

  کاخ ناصری را که به سمت ضلع شرقی‌اش بروید، سنگی عظیم با ارتفاع حدود ۴ متر خواهید دید. نوشته خوانایی ندارد؛ اما روایتی محلی می‌گوید این سنگ در زمان ناصرالدین شاه از صخره مشرف به کاخ او جدا شده و به اینجا پرت شده است. از آنجا که صدمه‌ای به کاخ نزده، ناصرالدین شاه دستور می‌دهد شرح این واقعه را بر روی همان سنگ بنویسند.

• درخت اورس روستای شهرستانک

  درختانی با قدمت بسیار که هویتی افسانه‌ای دارند را اُرس می‌نامند. درخت اورس شهرستانک که محلی‌ها آن را هورست هم می‌نامند به ۲۸۰۰ سال پیش باز می‌گردد و از دیدنی‌های روستا به شمار می‌رود. ارتفاع این درخت به ۱۷ متر می‌رسد و عرض آن تقریبا ۱۴ متر است.
  برای رسیدن به این درخت به سمت جنوب شرقی روستا راهی شوید و به یک مسیر خاکی برسید و بعد از حدود ۲۰ دقیقه این درخت زیبا را خواهید دید. اینجا تابلو راهنمایی ندارد و خوب است برای رسیدن به آن از محلی‌ها کمک بگیرید.
  

• رودخانه و آبشار

  از کنار کاخ ناصری رودخانه‌ای می‌گذرد که گفتیم از چشمه گله گیله جاری‌است و راهیِ دل روستا می‌شود. مسیر ۱۵ کیلومتری را طراوت می‌بخشد و فضایی روح افزا ایجاد می‌کند. معمولاً در عکس‌های روستای شهرستانک ترکیب درختان سر به فلک کشیده را کنار این رودخانه دیده‌اید.

  اگر در امتداد کاخ ناصری مسیر رودخانه را دنبال کنید قبل از رسیدن به چشمه، آبشار کم ارتفاع و عریضی را خواهید دید که سقوط آب چشم نوازی را به شما نشان می‌دهد و موسیقی دل انگیزی برایتان می‌نوازد.
  

آدرس روستای شهرستانک

آدرس: استان البرز، شهر کرج، جاده چالوس، منطقه آسارا، نرسیده به گچسر

سواری شخصی: می‌توانید وارد جاده کرج – چالوس شوید. اگر از کرج بیایید، بعد از حدود ۴۴ کیلومتر رانندگی و گذر از روستای آسارا، نرسیده به گچسر، به دوراهی شهرستانک که در سمت راست‌تان است می‌رسید. تابلویی مسیر را به شما نشان می‌دهد. حدود ده دقیقه بعد در روستا خواهید بود.

اگر از محور چالوس – کرج به شهرستانک می‌روید، بعد از گچسر و نرسیده به آسارا، تابلوی شهرستانک در سمت جاده نمایان خواهد شد.

قبل از روستا، باید در محوطه‌ای خودروی خود را پارک کنید و با کمی پیاده‌روی به روستا برسید.

 وسایل نقلیه عمومی: به اینکه سفر خود را از کجا به سمت شهرستانک آغاز می‌کنید، راه‌های متفاوتی وجود دارد. فقط کافی‌است بدانید: باید از تاکسی‌ها و اتوبوس‌هایی استفاده کنید که از جاده چالوس می‌گذرند تا بتوانید در دو راهی شهرستانک پیاده شوید. پس از پیاده شدن ماشین‌های گذری شما را به روستا می‌برند و یا اینکه اگر پیاده گرد یا گردشگر حرفه‌ای هستید، می‌توانید مسیر را تا رسیدن به روستا پیاده طی کنید.

* مسیر کوهنوردی

این یک مسیر پیشنهادی برای کوهنوردان است. از قله توچال به سمت شهرستانک و بالعکس مسیر صعودی متفاوتی وجود دارد. انتهای روستای شهرستانک بن بست است و به سه درّه منتهی می‌شود. یکی از این دره‌ها به سمت قله توچال می‌رود و دقیقا همان مسیری‌است که کوهنوردان از آن به روستا می‌آیند.

مسیر از سمت غرب توچال پس از طی حدودا یک ساعت شما را به قله شاه نشین می‌رساند. از این قله پس از یک ساعت و نیم پیاده روی به روستای شهرستانک خواهید رسید. در ابتدا به کاخ ناصری می‌رسید و از آن به بعد می‌توانید حسابی به گشت و گذار بپردازید.

* تور شهرستانک

ممکن است بخواهید به راحتی به شهرستانک بروید، حتی رانندگی هم نکنید. بنابراین استفاده از تور شهرستانک به مقصد این روستا گزینه بی‌نظیری برایتان خواهد بود. معمولا از مبدا تهران و کرج برگزار می‌شوند و نقاط گردشگری را با راهنما حسابی خواهید گشت.

اقامت در شهرستانک

متاسفانه اقامت در شهرستانک، امکانات چشمگیری ندارد. می‌توانید در یکی از شهرهای نزدیک بمانید یا برای سفری یک روزه به شهرستانک، برنامه‌ریزی کنید. تهران، کرج، مرزن آباد و … انتخاب خوبی است.

کمپینگ اما در طبیعت شهرستانک بی‌نظیر است. لوازم کمپینک خود را بردارید و مثلاً در محوطه کاخ ناصری، در آلاچیق‌ها و یا کنار رودخانه اقامت کنید.

اجاره ویلا در شهرستانک

ممکن است بخواهید در هر صورت و بدون آشنایی با کمپ‌زنی در این روستا بمانید. در این صورت، اجاره ویلا در شهرستانک امکان‌پذیر است و می‌توانید برای ماندن خود در یک آخر هفته عالی برنامه ریزی کنید.

طاق بستان کرمانشاه ؛ ناگفته‌ های سنگ‌ های خاموش

طاق بستان یکی از بی‌نظیرترین یادگارهای این دیار است که از دوره ساسانیان مانده و می‌توان ساعت‌ها به آن خیره شد و از نقش نقش آن ناگفته‌ها شنید.

شاید طاق بستان کرمانشاه را مجموعه‌ای از سنگ نگاره‌ها و سنگ نوشته‌های مربوط به دوره ساسانی بشناسید که در محله طاق بستان در شمال غربی شهر کرمانشاه قرار دارد. اما این همه ماجرا نیست. مجله گردشگری مان به این یادگار کهن دیارمان سر زده تا ببیند چه چیزی برای گفتن دارد. با مجله دلتا همراه شوید.

اهمیت طاق بستان

محوطه طاق بستان به قرن سوم میلادی می‌رسد. یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی ایران و حتی جهان. تاج‌گذاری خسرو پرویز، تاج‌گذاری اردشیر دوم، تاج‌گذاری شاهپور دوم و سوم و چند سنگ نوشته یا کتیبه به خط پهلوی، مراسم شکار گراز توسط سوارکاران و نواختن موسیقی با آلات موسیقی چنگ و … همان نقوشی هستند که در دل سنگ‌های خاموش نهفته‌اند.

از سویی اینجا به دلیل وجود کوه و چشمه از دیرباز، تفرجگاه و محل شکار و نمایش قدرت شاهان بوده و امروزه هم با حال و هوای جذابش، بسیاری گردشگران را به سوی خود می‌کشاند. مردم محلی می‌گویند اینجا خنک‌ترین جای شهر و مکانی برای فرار از گرمای تابستان است.

اهمیت طاق بستان هنوز با شبهاتی مواجه است. اما پلکانی سنگی و دستکند در پشت طاق بستان وجود دارد که می‌گویند این پلکان کاربرد مذهبی داشته و بالا رفتن از آن برای انجام نیایش بوده است. اما از سوی دیگر برخی معتقدند که این پلکان را فرهاد کوه کن کنده است، هرچند آن‌ها از دوره پیش از ساسانی و مربوط به دوره مهرپرستی هستند.

دیدنی‌های طاق بستان کرمانشاه

 ۱. طاق بزرگ

طاق بزرگ، ۹ متر ارتفاع و ۷.۵ متر عرض و ۶.۵ متر عمق دارد و مهم‌ترین اثر مجموعه است. دیواره‌های داخلی ایوان تزیینات زیبایی دارند. قدمت آن به دوره خسرو دوم باز می‌گردد و به دلیل آن که نقش و نگارهای آن، نوع لباس‌ها و طلا و جواهرات دوره ساسانی را نمایش می‌دهد، اهمیت بسیاری دارد. نقوشی را در این طاق می‌توانیم ببینیم.

نقش تاج گذاری خسرو پرویز

این نقش در بخش بالایی دیوار قرار دارد و به طور کلی سه تندیس در آن دیده می‌شود:

• شاه در وسط
• فروهر یا موبد موبدان در سمت راست شاه در حالی که حلقه فر ایزدی (حلقه قدرت) را به شاه می‌دهد.
• آناهیتا – ایزدبانوی آب‌ها و نماد سرسبزی- در سمت چپ شاه آب و حلقه قدرت در دست دارد.

نقش سوار

در زیر نقش تاج گذاری، فردی سوار بر اسب حکاکی شده که هنوز کسی نمی‌داند دقیقا کیست! برخی مورخان اسلامی نیز این فرد را خسرو پرویز می‌دانند که سوار بر اسب خود «شبدیز» است. اسب در این نقش برجسته، کاملا زره پوشیده و قمقمه آبی بر بدنه‌اش آویزان است.

صحنه‌های شکارگاه سلطنتی

در دیواره‌های جانبی ایوان بزرگ شکارگاه سلطنتی را خواهید دید. آن‌ها نخستین تابلوی سنگی با رعایت قاعده و اصول نقاشی در جهان هستند و با ظرافت خاصی حک شده‌اند.

• صحنه شکار گوزن ها
  در سمت راست، قابی به ابعاد ۵.۸۰ در ۳.۹۰ متر است و  فیل‌بانانی را می‌بینیم که در سه ردیف، گله گوزن‌ها را به طرف شکارگاه هدایت می‌کنند. شاه سوار بر اسبش به نام شبدیز، در سه قسمت به نمایش درآمده.
• صحنه شکار گراز
  در این صحنه ۱۲ فیل با دو سوار در ۵ ردیف عمودی در حال رَم دادن گرازها از مخفیگاه باتلاقی به سوی نیزار هستند. قایقی با دو قایق ران و ۵ نفر که در حال کف زدن دیده می‌شود. شاه در قایقی ایستاده و در اطراف او نوازندگان زن حضور دارند. در جایی ۵ فیل سوار، گرازهای شکار شده را با استفاده از خرطوم فیل‌ها جمع آوری می‌کنند.

نقش برجسته محمد علی میرزا

محمد علی میرزا دولتشاه، پسر فتحعلی شاه بود که در قرن ۱۹ یادگاری از خود در طاق بستان به جای گذارد. به دستور او در کنار نقوش ارزشمند دوره ساسانی، تصویری از وی حکاکی شد. جالب آنکه این حکاکی آن قدرها هم جذاب از آب در نیامد. در این نقش صورتی چاق، ریشی بلند و سبیلی تاب‌دار دارد و بر تخت تکیه زده است.

نقش پسران محمدعلی میرزا

امام قلی میرزا معروف به عمادالدوله -پسر محمدعلی میرزا- در سمت راست محمدعلی میرزا، ایستاده است؛ در سمت چپ او محمد حسین میرزا ایستاده که جزییات صورتش از بین رفته است.

نقش خواجه باشی

در جلوی محمد علی میرزا، غلام او، «آغا غنی»، ایستاده و  تاج مخروطی بر سر دارد.

کتیبه های موجود در کنار نقش برجسته

شعری از «بسمل» شاعر کرمانشاهی به خط نستعلیق دیده می‌شود که محمد علی میرزا، خسرو پرویز را دربان خود خطاب کرده و خودش را شبیه موسی (ع) و طاق بستان را چیزی شبیه به کوه طور.

کوه طور جایی بوده که حضرت موسی به آنجا می‌رفته تا عبادت کند.

کتیبه‌ای به مضمون : اختصاصِ درآمد سه دانگ از مزارع «کبودخانی»، برای انجام مراسم عزاداری امام حسین (ع) دیده می‌شود که به دستور آقا غنی و توسط میرزا جعفر سنگ تراش خلق شده است.

۲. ایوان یا طاق کوچک

در میان نقش برجسته تاجگذاری اردشیر دوم و طاق بزرگ، فضایی مستطیل شکل قرار دارد که به ایوان کوچک مشهور است. در آن پیکره‌های شاپور سوم و پدرش شاپور دوم (دهمین و یازدهمین پادشاه ساسانی) به چشم می‌خورند. عرض آن ۵.۸، ارتفاع ۵.۳ و عمقش ۳.۵ متر است. در دو طرف ورودی این ایوان، دو ستون چهارگوش و بالای آن‌ها طاقی با قوس نیم دایره وجود دارد.

دو کتیبه به خط پهلوی هم دیده می‌شود که به نام شاه، نام پدر و پدربزرگ وی اشاره می‌کند.

۳. تاج‌گذاری اردشیر دوم

سومین بخش طاق بستان کرمانشاه تاج‌گذاری اردشیر دوم – نهمین شاه ساسانی- است که از دل آخرین کنده کاری سمت راست بیرون آمده. قدیمی‌ترین نقش برجسته طاق بستان است. قدمت این سنگ نگاره به سال‌های ۳۷۹ م تا ۳۸۳ م باز می‌گردد. نقوش زیر بر آن حک شده.

• اردشیر دوم -شاه ساسانی- در وسط
• اهورا مزدا در سمت راست
• میترا یا زرتشت در سمت چپ
• اسیری در پایین

دریاچه طاق بستان کرمانشاه

در پایین نقش‌ها، پای طاق بستان دریاچه کوچکی است که آبش از چشمه تامین می‌شود. به آن سراب طاق بستان می‌گویند که از هزاران سال پیش در اینجا جاری است. در تامین آب اهالی روستای طاق بستان نقش مهمی دارد و پس از سرریز شدن به رودخانه چم بشیر می‌ریزد. چندی پیش در دریاچه طاق بستان، قایق سواری هم امکان داشت اما امروز دیگر این امکان وجود ندارد.

ساعت بازدید طاق بستان

از ۹ صبح تا ۱۰.۳۰ شب می‌توانید برای بازدید از این مجموعه شگفت انگیز بروید.

آدرس طاق بستان کرمانشاه

کرمانشاه، بلوار طاق بستان

برای دسترسی با وسایل نقلیه عمومی می‌توانید از اتوبوس‌هایی استفاده کنید که در بلوار طاق بستان توقف دارند. اگر با وسیله شخصی هستید می‌توانید از اپلیکیشن‌های مسیریاب به بلوار طاق بستان برسید و یا می توانید از مردمان کرمانشاهی کمک بگیرید. از هرکس بپرسید راه را به شما نشان خواهد داد.

 

روستای گرمه ؛ زمرد کویر اصفهان

گذشته از نخلستان‌های چشم نواز، خانه‌های گرمه که روی تپه‌های خاره ردیف شده‌اند، مشرف به همین نخل‌ها هستند. یکی از دیدنی‌های ساده‌ای که در عین ساده بودن همه را  به خود جذب می‌کند.

فصل زمستان را باید برای برخی سفرها همیشه خالی کرد. مثلاً برای رفتن به استان‌های کویری، به شهرهای کوچک و بزرگ کویر مرکزی ایران که با معماری خاص خود و آن خاطراتی بی‌نظیر که برای‌ ما می‌سازند، شگفت‌انگیزند. در لیست سفر برخی گردشگران، بعضی روستاها در صدر قرار گرفته و بسیار معروف و محبوبند. مجله گردشگری مان امروز به یکی از آن‌ها سر زده است. روستای گرمه که در استان اصفهان قرار دارد. در شرق اصفهان از توابع نائین و خور و بیابانک و در کویر مرکزی ایران واقع شده و زیبایی‌های منحصر به فردی دارد. با مجله دلتا همراه شوید.

روستای گرمه خور اصفهان

زمرد سبز کویر اصفهان یک شگفتی عجیب است. در قلب کویر واقع شده اما سرسبز است. فراوانی آب و یک چشمه ۱۰۰۰ ساله در آن زبانزد است. خانه‌های بسیار دیدنی دارد که مشرف به نخلستان ردیف شده‌اند و اولین سوژه عکاسی سفرتان خواهند بود.

جاذبه‌های گردشگری و تاریخی در آن دیده می‌شود که یکی از آن‌ها قلعه گرمه است و از جاذبه‌های گردشگری خور و بیابانک به حساب می‌آید و در کنار چشمه و نخلستان و شب‌های پر ستاره، گرمه را به یک مقصد عالی برای گردشگران تبدیل کرده است.

روستای گرمه کجاست؟

روستای گرمه پر از نخل‌های زیباست. سبزی این نخل‌ها روستای گرمه را تبدیل به زمردی در دل کویر کرده است. نقطه‌ای از جاده تاریخی ابریشم، در منطقه خور و بیابانک. ۳۵۰ کیلومتر از اصفهان و ۷۲۰ کیلومتر از پایتخت تهران فاصله دارد.

این روزها، وقت سفر به کویر است و بد نیست سری به این روستای دیدنی بزنیم. در متون تاریخی نامش بسیار آمده است و چند سالی است مورد توجه گردشگران و توریست‌ها قرار گرفته. جاذبه‌های بی‌شماری هم دارد که جهانگردان را به این روستای چندین هزار ساله می‌کشاند.

روستای گرمه زادگاه افرادی چون یغما جندقی شاعر و حبیب یغمایی، سراینده شعر روباه و زاغ، است. در فصل بهار و پاییز و زمستان بسیار خوش آب‌ و هوا است. قلعه‌ای بسیار قدیمی و چهار طبقه دارد که متعلق به عهد ساسانیان و مرکز توجه اکثر باستان‌شناسان است.

آدرس روستای گرمه

از چهار سمت می‌توان به سمت روستای گرمه رفت.

از اصفهان – نایین- انارک- چوپانان- گرمه
از تهران – سمنان- معلمان- جندق- چوپانان- گرمه
از مشهد – تربت حیدریه- کاشمر- بردسکن- طبس- خور- گرمه
از یزد – خرانق- رباط پشت بادام- بیاضه –گرمه

جاذبه های گردشگری روستای گرمه

مجموعه‌ای از زیبایی‌های طبیعی را می‌توان در روستای گرمه دید. هر سو را که تماشا کنید چیزی برای نمایش دارد. چشمه‌های آب معدنی، سکوت کویر، نخلستان‌، ردپای تاریخ و آثاری ارزشمند روزگاران و…

• چشمه روستای گرمه

  چشمه آب معدنی آن هزاران سال است که از دل کوه می‌جوشد. در اطراف روستا قرار گرفته و یکی از جاذبه‌های دیدنی آن به حساب می‌آید. چشمه آب گرم آن برطرف‌ کننده درد پا، درد کمر و آرتروز است و هر ساله مردم بی‌شماری برای استفاده از این چشمه و زیارت امامزاده مقرب به گرمه سر می‌زنند.

• چشمه ماهی گرمه ( چشمه دکتر فیش )

  چشمه ماهی در روستای گرمه هم دیدنی است هم شگفت انگیز. یکی دیگر از جلوه‌های مجذوب کننده طبیعت. چشمه‌ای بسیار معروف بین گردشگران و توریست‌های خارجی. حوضچه این چشمه، ماهی‌های کوچکی دارد که نوعی درمانگر هستند. این ماهی‌ها به بی‌دندان معروفند اما جالب اینکه اتفاقاً با جویدن پوست بیمار، باعث از بین رفتن برخی بیماری‌های پوستی می‌شوند که گویا خیلی هم طرفدار دارد.
  

• خانه‌های روستای گرمه

  خانه‌های گرمه که روی تپه‌های خاره ردیف شده‌اند، مشرف به نخلستان هستند. یکی از دیدنی‌های ساده‌ای که در عین ساده بودن همه را  به خود جذب می‌کند. با مردمی که به زبان پهلوی، اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین زبان ایرانیان صحبت می‌کنند. مردمان بومی در زبان محلی و قدیمی خود آن را «هسب» می‌نامند.
  خانه‌ها معمولا بافت بسیار زیبایی برای عکاسی دارند و در حیاط برخی آن‌ها شتر هم نگه‌داری می‌شود. سواری‌های گردشگران که از راه‌های باریک بین خانه‌ها عبور می‌کنند هم می‌تواند سوژه مناسبی برای عکاسی باشد.
  

• نخلستان‌های روستای گرمه

  گذشته از آنکه نخلستان‌های سبز و آسمان آبی در اینجا به یکدیگر دوخته شده و زیبایی خاصی به وجود می‌آورد، در روستای گرمه خرمای مرغوبی هم از این نخلستان‌ها به دست می‌آید. آنقدر زیبا و پر درخت که به راحتی نمی‌توان به آنجا داخل شد. از جذابیت‌های این نخلستان پیچ در پیچ این است که درختان زرد آلود در کنار آن‌ها بار می‌دهند. باورنکردنی است و در قسمت جنوبی به سمت کوهی کشیده شده که شبیه به یک فیل است.
  

• قلعه گرمه

  قلعه‌ای تاریخی و دیدنی در روستای گرمه قرار دارد که یادگاری از دوران ساسانی است. در چهار طبقه که می‌گویند هم دژی نظامی بوده و هم قسمت‌های مسکونی داشته است. یک جاذبه‌ای مورد توجه در این روستا که امروز شکل و شمایل اولیه خود را از دست داده است.

• صنایع دستی

  صنایع دستی مردم گرمه بیشتر به دست زنان فروخته می‌شوند. معمولاً از برگ‌های خرما درست شده‌اند و جالب اینکه هر گردشگر که به این روستا پا بگذارد حتماً تعدادی از آن‌ها را خریداری کرده و همراه خود می‌برد.

 

مرنجاب، قلب تپنده کویرهای ایران

ایران پهناور، سراسر پر است از مکان‌های زیبایِ طبیعی، دنج و دست نخورده که در هر فصلی از سال فریبندگی خود را دارد. سفر به کویرِ پر رمز و راز مرنجاب، شما را با یکی از این مکان‌ها روبرو می‌کند.

مرنجاب شگفت‌انگیز ، بخشی از کویرهای ایران است که فقط می‌توان از آن دیدن کرد تا متوجه عمق زیبایی و حیرت در کویر پر رمز و راز شد. اگر طالب کسب هیجان در کویرهای بی‌نظیر ایران هستید، اگر علاقه‌مند به عکاسی از غروب پلی گون ‎های دریاچه آران و بیدگل باشید و یا اگر دوست دارید روی شن‌های داغ قدم بزنید و قلب زنده کویر را احساس کنید، و در نهایت اگر می‌خواهید در شب مخملیِ کویر دست خود را دراز کنید و ستاره‌ها را بچینید، فقط و فقط کوله بار خود را ببندید و به کویر مرنجاب سفر کنید.

سفر کردن به کویر در فصول سرد سال زیبایی‌های حیرت انگیزی را مقابل چشمانتان می‌گذارد که شاید حتی باورتان هم نشود. آبان ماه را که فصل طلایی سفر به کویر است پشت سر گذاشته‌ایم اما خوب است بدانید زمستان هم کویر را تبدیل به عروس زیبایی می‌کند و بیشتر کویر نوردان هم سفرهای خود را به این زمان موکول می‌کنند. جالب است به شما بگویم که امسال برف به کویر زیبا و پر جذابیت مرنجاب هم سر زده است. ما هم با مجلهه گردشگری‌ مان امروز به آنجا رفته‌ایم، با مجله دلتا بمانید.

کاروانسرای مرنجاب عروس شن‌های طلایی

به اصفهان و شهر آران و بیدگل برسید، پس از آن‎که ۴۰ کیلومتر در جاده مرنجاب راندید و دو کاروانسرا را با امکانات محدود پشت سر گذاشتید، به کاروانسرای مرنجاب می‌رسید، بنایی که در سال ۱۰۱۲ ه.ق به دستور شاه عباس صفوی ساخته شد، برای تاجرانی که شبشان را در آن صبح کنند تا پس از استراحت، دوباره راهی جاده ابریشم شوند.

فاکتور مهمی که این کاروانسرا را به یک اصل گردشگری تبدیل کرده، وجود قنات آب شیرین است که در این بنای ۲۹ اتاقه وجود دارد. در بخش جنوبی این کاروانسرا حوضچه آب بزرگی ساخته شده که گاهی حیوانات کویری به آن‌جا سر زده و در حالی که خود را سیراب می‌کنند؛ سوژه عکاسی خوبی برای شما خواهند شد.

همچنین اگر طالب چادر زدن در دل کویر هستید، می‌خواهید آتشی بیفروزید و از شب کویر لذت ببرید؛ خبر خوب این است که دور تا دور این کاروانسرا سنگ فرش شده و جالب است بدانید در این صورت حتماً همسایگان چادرنشین‌تان بیش از مسافرانِ اقامت کرده در اتاق‌های کاروانسرا خواهند بود.

تفریحات کویر مرنجاب

• پیاده روی حرفه‌ای

  اگر دل عاشقی داشته باشید؛ قطعاً قدم زدن روی شن‌های داغ در سکوت مرنجاب، زیر تیغ آفتاب، کمی قلب‌تان را آرام می‌کند. شاید نیم ساعت پیاده روی در کویر، زمان خیلی زیادی باشد اما وقتی به رمل‌های شنی رسیده و از آن بالا می‌روید، چشم‌انداز زیبا و عمیق کویر با منظره چشم‌نواز و سفید رنگ دریاچه نمک را تلفیق شده در مقابل دیدگان‌تان می‌بینید، خستگی از جان‌تان می‌رهد.
  

• آفرود سواری در مرنجاب

  ماشین‌های شاسی‌بلند برای ماسه‌های روان کویر در مرنجاب بهترین گزینه است. اما چون ممکن است شما با تور و با اتوبوس به این مکان رسیده باشید، یکی از امکانات موجود در این ناحیه وجود سواری‌های آفرودی ‎است که با راننده و بی‌راننده، در برابر ۴۰ هزار تومان اجاره داده می‌شوند تا شما خودتان سواری را از تپه‌های کوتاه کویر بالا رانده و ماسه‌ها را به اطراف بپاشید.
  

• ویراژ با موتورهای چهار چرخ

  اگر تنها به مرنجاب سفر کرده اید و طرفدار تفریحات تک‌نفره هستید، موتور چهارچرخه هم برای‌تان جذاب خواهد بود که با توجه به مسافت و دقایق استفاده از آن می‌توانید از ۱۵ هزار تومان به بالا بپردازید و روی تپه‌های شنی ویراژ بدهید.

• شتر سواری

  در هر کویر چه مرنجاب باشد، چه دشت لوت، شتر سواری جزء‎ لاینفک سفر شما به این مناطق خواهد بود که با پرداخت هزینه‌ای نزدیک به ۱۰ هزار تومان به بومیان منطقه می‌توانید آن را تجربه کنید.
  

• شب نشینی در کویر مرنجاب

  جالب است بدانید شب‌نشینی در کویر، اصلی‌ترین هدف سفرِ برخی از گردشگران به مرنجاب است. کمپینگ‌زنان حرفه‌ای با تجهیزات کامل خود، درصد کثیری از گردشگران مرنجاب را تشکیل می‌دهند که به راحتی می‌توانید آن‎ها را با سه‌پایه‌ها و دوربین‌های پیشرفته‌شان، خارج از چادر شناسایی کنید.

حرف آخر

با این‌که کویر زیبایی‌های بی‌نظیر و بی‌پایانی دارد، توصیه می‌کنیم حتما با دوستانی حرفه‌ای به این منطقه رفته و یا همان ابتدای جاده کویر مرنجاب از راهنماها بخواهید تا شما را در این سفر همراهی کنند.

 

کاخ هشت بهشت ، جاهای دیدنی اصفهان

کاخ هشت بهشت به اندازه دو متر از سطح زمین بلند‌تر ساخته شده است و اطاق هـاى آن منقش و با گچ برى مزین است. در‌هایش خاتم سازى و سقف هایش زیباست.

امکان ندارد گردشگری حرفه ای، مسافر اصفهان و یا علاقمند به مکان های تاریخی باشید و هنوز گذرتان به کاخ هشت بهشت اصفهان نیفتاده باشد. مخصوصاً اگر به دیدن سی‌ و سه پل رفته اید مطمئنم که از سنگ‌ فرش‌ های چهار باغ به سمت بازار هنر راهی شده و به این باغ دیدنی کنار همین بازار سر  زده اید.

کاخ هشت بهشت کجاست ؟

از سمت سی‌ و سه پل بعد از ۵ دقیقه پیاده‌ روی به طرف چهارباغ عباسی، در سمت راست‌‌تان باغی وجود دارد که به هشت بهشت اصفهان معروف است. خوشبختانه امکان رانندگی در این مسیر دیگر وجود ندارد و برای بردن ماشین باید از خیابان باغ گلدسته در ضلع شرقی عمارت وارد شوید و سواری‌تان را همان جا پارک کنید و برای دیدن باغ هشت بهشت و کاخ آن بروید. از میدان نقش جهان با ۲۰ دقیقه پیاده‌روی از خیابان سپه و سپس گلدسته به اینجا می‌رسید. وارد فضای سبز آن شده و تا مقابل حوض پیش می‌روید. آنجاست که چشمتان به زیبایی این عمارت خواهد افتاد. با مجله دلتا بمانید.

امروز مجله گردشگری به این باغ بهشت سر زده است. جایی که زمان ساختش به دوره شاه‌ عباس اول بر می‌گردد که اصفهان به عنوان پایتخت صفویان انتخاب شد. در این پایتخت، خیابان چهار باغ و بوستان های متعددی احداث شد. تعداد آن ها به ده ها می‌رسید. اما امروز از آن همه فقط باغ هشت‌ بهشت و باغ چهل‌ ستون باقی مانده و بقیه از بین رفته‌اند.

پیشنهاد مطالعه: برای آنکه راجع به باغ چهل ستون هم اطلاعاتی بیابید می توانید مطلب “چهل ستون اصفهان ، یادگار دوره صفویان” را مطالعه کنید.

هشت بهشت

کمتر دیده شده که در شهرهای مدرن و پیشرفته باغی تاریخی درست در مرکز شهر هنوز پا برجا باشد. یکی از ویژگی‌ های باغ هشت ‌بهشت اصفهان این است که ضلع شرقی‌ آن شهرداری و ضلع غربی‌ اش بازار طلافروشی (بازار هنر) قرار گرفته و مردم برای میانبر زدن خیابان، از وسط این باغ سرسبز می‌گذرند. ناخداگاه همیشه شلوغ است و برای گردشگران هم خودنمایی می‌کند.

کاخ هشت بهشت درواقع کوشکی تاریخی‌است و  با نام های “عمارت هشت بهشت”، “هشت به هشت” و “هشت در بهشت” نیز خوانده می‌شود. همانطور که گفته شد چندین کاخ و کلاه فرنگی دیگر وجود داشت که از میان تمام آن ها چندی به یادگار مانده است. در زمان صفوی به آن لقب زیباترین کاخ عالم را داده بودند و از آن با عبارت “فرح انگیز تر از مجلل ترین کاخ های ممالک اروپایی” یاد می‌کردند. در فهرست آثار ملی ثبت شده است و  به صورت یک هشت ضلعی (هشت پهلو) ساخته شده است.

عمارتش معمولاً مورد توجه گردشگران است و کاخ هشت بهشت را معمولاً در ابتدای لیست گردشگری شان در اصفهان می‌نویسند. کاشی‌ کاری‌ هایی چشم نواز دارد که در دل خودش چندین داستان را به تصویر کشانده است. نقش هایی از شکار و تمثیل‌ هایی که ما را به یاد داستان های شاهنامه می‌اندازد.

اتاق‌ های زیادی در این کاخ هست که بعضاً داخل آن ها حوض وجود داشته است. دیوارهای اتاق‌ هایش آینه‌ کاری شده و سقفش معماری مسجد لطفعلی خان در میدان نقش‌ جهان را تداعی می‌کند. اصلاً در معماری‌ های کهن سقف ها از اهمیت زیادی برخوردار بوده‌اند، سقف این کاخ هم مانند بناهای دیگر این شهر زیبایی شگفت‌ انگیزی را به نمایش گذاشته است.

حوض مروارید هشت بهشت

کاخ هشت بهشت به اندازه دو متر از سطح زمین بلند‌تر ساخته شده است و اطاق هـاى آن منقش و گچبرى و در‌هایش خاتم سازى و زیباست. تاﻻر وسط گنبدى شکل است و میان آن حوضى هشت ضلعى از مرمر عالى بنا شده. به آن حوض مروارید می‌گویند. طورى حجارى شده است که وقتى آب از سوراخ هایش خارج می‌شود انگار دانه مروارید از آن بیرون می‌جهد.

تحلیل کاخ هشت بهشت

• شاید از خودتان بپرسید که چرا هشت بهشت؟ مگر هفت در متون قدیمی عدد مقدسی نبوده است؟ می‌گویند شاه سلیمان صفوی این عمارت را برای هشت سوگلی‌اش ساخته بود که چهار نفر از آن ها در طبقه پایین و چهار نفر دیگر در طبقه بالا زندگی می‌کردند. برخی دیگر می‌گویند به دلیل ساختار هشت‌ ضلعی و معماری کاخ این نام‌ گذاری انجام شده است. از سویی هشتی در زمان خودش به معنای ورود به بهشت بوده است.
  
• این عمارت هشت‌ ضلعی چهار نما یا چهار زاویه دارد که هیچ کدام شبیه به یکدیگر نیستند، و جالب اینکه این تنوع، ترکیب منسجم آن را به هیچ عنوان به هم نزده و هر کدام به یکدیگر ربط دارند.
• در ابتدای دوره قاجار بخشی از این کاخ به مدرسه تبدیل شد و بعد اداره آن در دوره ناصر الدین شاه به یکی از زنان دربار سپرده می‌شود.
• باغ و کاخ هشت بهشت اصفهان یکی از کوشک‌ های باقی مانده از دوران صفویه و زیبایی اعجاب‌ آوری داشته است. در متون ایران‌ شناسی قدیمی توصیف‌ های زیادی از آن یافت می شود.
• تنها کوشک باقی مانده از کوشک‌ های دوران صفویه است، کوشک باغ بلبل.
• کیوسک در زبان فرانسوی، در واقع برگرفته از کوشک‌ ها یا عمارت‌ های کلاه‌ فرنگی بود که در ایران ساخته می‌شد. آن ها با تقلید از نام کوشک، به معنای عمارتی که وسط یک باغ بزرگ بود، کیوسک را وارد زبان خود کردند. برای همین حتی امروز خود ما هم به پنجره‌ای که از آن بلیط می‌خریم یا  به دکه‌های روزنامه‌، کیوسک می‌گوییم.
  
• کوشک باغ هشت بهشت تبریز هم که در دوران قاجار بنا شد با الگو برداری از کاخ هشت بهشت اصفهان ساخته شده بود اما روی سقف آن تصاویر حضور سفیران عثمانی نقاشی شده بود. البته امروز اثری از آن عمارت باقی نمانده است.

ساعت بازدید کاخ هشت بهشت

ساعت بازدید از کاخ هشت بهشت بین ۹ صبح تا ۱۶ بعدازظهر است اما تردد در باغ بلامانع است.

میدان ساعت تبریز ؛ مقصد ثابت گردشگری

گذشته از انکه برای لذت از آب‌ و هوای خنک و تمیز تبریز می‌توانید ساعت ها در این شهر پیاده گردی کنید. نشستن در گوشه ای از میدان و شنیدن نواختن های ساعت و طنین آن در میدان خالی از لطف نیست.

شهر تبریز یکی از پنج شهر مدرن ایران و از قطب‌ های اقتصادی، صنعتی، گردشگری و تجاری کشور است. در کنار مناطق بی نظیر تفریحی‌اش مانند سورتمه تبریز، شهربازی باغلارباغی، قلعه شادی، گیم‌لند بوم کلاب پارک ولیعصر، لونا پارک ائل گلی، پیست اسکی سهند، تله کابین کوه عینالی و… مقاصد پر رفت و آمد گردشگری بی شماری هم دارد مانند میدان ساعت تبریز که بی برو برگرد عکس برج ساعت این میدان را در آلبوم توریست های خارجی و گردشگران داخلی دیده اید.

مجله گردشگری‌ مان امروز به شهر تبریز سفر کرده و به قلب آن رفته است. در دل بافت تاریخی اش. آنجا که تیک تاک ساعتی را می‌شنوید که فقط در یک نقطه دیگر دنیا نواخته می‌شود. آن هم در برج ساعت انگلیس است.

میدان ساعت تبریز

شاید باورتان نشود نیمی از گردشگران خارجی که به تبریز سفر می‌کنند دوربین به دست در میدان ساعت تبریز ایستاده اند و از این برج و ساعت زیبایش فلش زنان عکس می‌گیرند. یکی از سمبل های شهر تبریز است و قدمت میدان مشهور آن به دوره پهلوی اول باز می‌گردد.

میدان ساعت تبریز در دهه ۱۹۳۰ میلادی توسط آلمانی ها و به سبک معماری آنان ساخته شده و جایگاه مهمی در شهرسازی و تاریخ تبریز دارد. از سویی به دلیل نزدیکی به مراکز خرید معروف شهر و جاذبه های دیدنی تبریز در سایت ها و نشریات گردشگری به عنوان قلب توریستی تبریز هم خوانده می‌شود.

هر چند، بارِ تمام جذابیت این میدان را برج ساعت و ساعت منحصر به فردش به دوش نمی‌کشند بلکه وجود نور پردازی های زیبای شبانه و برگزاری جشن ها و مراسم مختلف در این میدان، آن را به گزینه ای محبوب در میان مسافران و بازدید کنندگان برای گشت و گذار تبدیل کرده است.

ساعت میدان ساعت تبریز

برج ساعت در عمارت شهرداری این شهر واقع شده است. فقط یک مشابه خارجی در کل جهان دارد و کار آن منحصر به فرد است. جالب است به شما بگویم ساعت‌ های شهر های بزرگ آنقدر مشهور هستند که می‌توانند به عنوان جاذبه توریستی جهانی در نظر گرفته شوند. برج ساعت تبریز هم از این دست است. مشابه دیگر این ساعت، در برجی در انگلیس جا سازی شده است؛ یک جفت دو قلو. یکی برج مشهور لندن و دیگری برج ساختمان شهرداری تبریز. یعنی تنها ۲ ساعت در کل جهان! موتور ساعت تبریز هر ۲۴ ساعت یکبار کوک می‌شود دقیقا مثل مشابه خود در لندن که هردو از یک نوع موتور بهره می‌برند.

تاریخچه ای مختصر

در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی برج ساعت شهرداری تبریز به دستور “حاج ارفع الملک” با نظارت مهندسان آلمانی در میدان شهرداری (ساعت) بنا شد. هر ساعت به تعداد همان ساعت و هر یک ربع هم سه بار زنگ می زند. تا سال ۱۳۲۴ این میدان چهار راه بود. اما در زمان حکومت سید جعفر پیشه وری میدان آن ساخته شد و تندیس نیم تنه باقرخان را در آن نصب کردند و پس از سقوط پیشه وری مجسمهٔ محمد رضا شاه را در این میدان اصلی شهر تبریز قرار داند.

عمارت شهرداری تبریز هم از آن بناهای فوق‌ العاده زیبا، دیدنی و مستحکم تبریز است که به دستور رضاشاه پهلوی از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ شمسی ساخته شده است و باز هم در زمان ریاست شهردار حاج ارفع‌ الملک جلیلی بوده است. قبلاً گورستان متروکه و ویران شده ای بود به نام کوی نوبر که مهندسان آلمانی آن را ساخته و قد و قامتی برایش علم کردند. در سال ۱۳۷۷ نیز به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

بازدید از برج ساعت تبریز

گذشته از آنکه برای لذت از آب‌ و هوای خنک و تمیز تبریز می‌توانید ساعت ها در این شهر پیاده گردی کنید. نشستن در گوشه ای از میدان و شنیدن نواختن های ساعت و طنین آن در میدان خالی از لطف نیست. تبریز در هر فصلی زیبا است. بازدید از برج ساعت تبریز هم زمان خاصی نمی‌شناسد و برای تمامی گردشگران مقدور و آسان خواهد بود. در مرکز شهر واقع است و دسترسی آسانی هم دارد.

معماری عمارت شهرداری تبریز بی‌ نظیر است. به مناسبت بزرگ داشت صدمین سال تأسیس اولین بلدیه و انجمن شهری ایران در تبریز، عنوان “نخستین موزه شهر و شهرداری‌ های کشور” را از آن خود کرده است.

این عمارت هم مانند دیگر بناهای تاریخی روح وَ حس و حال ایام قدیم را در خود حفظ کرده است. مساحت آن حدود ۹۶۰۰ متر مربع است. برج ساعت تبریز هم چهار صفحه‌ای و ارتفاع آن ۳۰.۵ متر است. نمای بیرونی عمارت از سنگ تراشیده شده است و نقشه ساختمان از بالا به طرح عقاب در حال پرواز شباهت دارد که با نمونه عمارت‌ های کشور آلمان، قبل از جنگ جهانی دوم منطبق است.

موزه شهرداری تبریز

در طبقه زیرزمین ساختمان شهرداری میدان ساعت تبریز که تنها موزه تاریخ شهرداری‌ های کشور و از اولین موزه‌ های شهرداری در جهان است، قرار گرفته است. در محوطه بزرگی، گل‌ کاری و درخت کاری‌ های زیبایی انجام شده و آنجا می‌توانید اولین تاکسی و اولین ماشین آتش نشانی تبریز را هم ببینید.
آثار به‌ جامانده از بلدیه (شهرداری) تبریز را در چندین تالار نگه می‌دارد. یک تالار به دوربین‌ های قدیمی شامل ۱۵۰ دستگاه دوربین اختصاص دارد که توسط محمد علی جدید السلام عکاس پرتره و مجموعه دار اهل تبریز به این موزه اهدا شده است.

در تالار فرش، قالی‌ های ناب و اصیل بیش از صد ساله را خواهید دید. بزرگترین فرش ایران که در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی بافته شده در آنجا قرار دارد. اسناد مکتوب ازجمله کتاب‌‌ ها و نسخ خطی و… در تالار اسناد قرار داده شده اند. از بخش‌ های جالب این موزه، تالار صداست که سازهای ملی و بومی و کلاسیک از تار و سه‌ تار ایرانی، تار آذربایجانی، بالابان، ساز عاشقی (گوپوز)، نی‌ انبان، دوتار جنوب خراسان تا انواع زنگوله و کوبه دَر، سازهای آیینی، مذهبی، رادیوها و تلفن‌ های قدیمی و همه وسایل مربوط به صدا را در خود نگهداری می‌کند.

تالار دفاع مقدس (تالار شهدا) عکس و اسنادی از مقاومت و پایداری ایرانیان در جنگ تحمیلی را به نمایش گذاشته است و تالارهای دیگر شامل تالار هنرهای معاصر، تالار خط و خوشنویسی، تالار حکمت، تالار چاپ و نشر و غیره است.

هدایای مقامات خارجی به شهرداران، جام‌ های قهرمانی باشگاه شهرداری تبریز، چینی آلات، اسلحه قاسم خان والی (اولین شهردار تبریز)، اولین پمپ آتش خاموش کن، عکس از بناهای تاریخی تبریز و سرداران مشروطه، اولین مکاتبات شهرداران را هم می‌توانید دیدن کنید.

حرف آخر

دیدن آثار تاریخی کشورمان و یا جهان همیشه شگفت انگیز خواهد بود. مخصوصاً آن هایی که هنوز زنده و سر پا هستند، رفت و آمد در آن ها صورت می‌گیرد و به نوعی قلب تاریخ در آنها می‌تپد؛ مانند میدان ساعت تبریز. می‌توانیم آنچه از گذشتگان‌مان باقی مانده را بگردیم تا ببینیم فرهنگ زندگی آن ها چه طور با تمدن تغییر کرده است. تجربیاتتان را با مجله دلتا به اشتراک بگذارید.

شهر زیرزمینی کاریز کیش ، ۱۰۰۰۰ متر زیر دریا

کاریزِ کیش، که با نام شهر زیر زمینی معروف شده است با وسعت 10000 متر در عمق 16 متری در زیر زمین بنا شده است. با سقفی پوشیده شده از صدف و مرجانهایی به عمرِ 270 میلیون سال که در برخی قسمتها قدمت این مرجانها به 570 میلیون سال نیز می رسد.

سفر به جزیره کیش در هر زمانی از سال برای گردشگران جذابیت دارد. تابستان و زمستان هم ندارد. با آن طبیعت منحصر به فرد و تفریحات متنوع. جالب است بدانید که این مروارید خلیجِ فارس غیر از پاساژ گردی‎ ها و تفریحات آبی، مناطق گردشگری‎ زیبایی را نیز در خود جای داده است. از تفریحات آدرنالین دار بگیرید تا آثار تاریخی و بناهای دیدنی. یکی از این مناطق دیدنی کاریز کیش است. شهری زیر زمینی که باید حتماً در لیست جاذبه های گردشگری تان نوشته شود.

امروز با مجله گردشگری مان سری به این شهر زیرزمینی زده ایم که اتفاقاً یکی از زیبا ترین جاهای دیدنی کیش است. شبکه ای از قنات ها که به این نام معروف شده و فقط ۱۴ متر از سطح زمین پایین تر است. با مجله دلتا بمانید.

کاریز چیست؟

کاریز، تشکیل شده از یک دهانه روباز و یک مجرای تونل مانند زیرزمینی و چندین چاه عمودی که این مجرا یا تونل زیر زمینی را با سطح زمین مرتبط می‌سازد، بخش‌ های مختلفی دارد و خود چاه‌ ها عامل تهویه هوای قنات نیز هستند. در حقیقت ایران را می‌توان اولین کشوری دانست که این چرخه‌ پر کاربرد را به وجود آورد. سازه ای که آب را بدون صرف هزینه و تنها با کمک گرفتن از نیروی ثقل زمین به مکان درست هدایت می کرد.

کاریز کیش مقصد گردشگری

کاریز کیش که با نام شهر زیر زمینی کیش هم معروف شده، به وسعت ۱۰۰۰۰ متر در عمق ۱۴ تا ۱۶ متری زیر زمین، قرار گرفته است. ویژگی منحصر به فردی دارد، سقفی پوشیده شده از صدف و مرجان‎ هایی به عمرِ ۲۷۰ میلیون سال که در برخی قسمت‎ ها قدمت این مرجان ‎ها به ۵۷۰ میلیون سال نیز می‎رسد.

در واقع همانطور که گفته شد این شهر زیر زمینی مجموعه‎ ای از قنات‎ هایی است که با شبکه ‎ای از مسیر های اصلیِ هدایت آب شیرین، مورد استفاده قرار می‎گرفته است. (کاریز معادلِ کلمه قنات در زبانِ عربی است.) و تنها قناتی در جهان است که سقف آن با مرجان پوشیده شده.

دمای هوای خنک این کاریز در تمام فصول سال تغییر نمی‎کند. یک جریان آب شیرین نیز از کنار گردشگران در حین بازدید می‌گذرد. دمای هوای خنک و گذر آب، این مکان را به یکی از بی نظیر ترین مناطق گردشگری در کل خلیج همیشه فارس بدل کرده است.

• آدرس شهر زیرزمینی کاریز کیش

  این جاذبه گردشگری را می‌توانید در بلوار میرمهنا، بین میدان المپیک و میدان فارور بیابید.

• ساعت کاری کاریز کیش

  همه روز های هفته از ساعت ۹ صبح تا ۱۰ شب می‌توانیم این شهر زیر زمینی را ببینیم را ببینیم.

فسیل هایی در دل مرجان‎ ها

دیدن لایه ‎های هفت متری مرجانی در سقف این کاریز اولین چیزی است که توجه شما را به خود جلب می‎کند. مرجان‎ هایی که فقط می‎توانید در زیر دریاها و اقیانوس ها، آن ها را ببینید. اما کاریز کیش به راحتی این زیبایی ‎های بی‎ بدیل را مقابل چشمان شما قرار داده است.

بدنِ این مرجان ‎ها که زمانی در بسترِ دریا جای داشتند مملو از صدف‎ ها و فسیل آبزیانی است که بیش از میلیون ها سال قدمت دارند؛ و شما به وضوح می‎توانید هنگام بازدید، با نگاهی به سقف آن ها را مشاهده کنید.

موزه و بازار صنایع دستیِ زیر زمینی

داخل دالان ‎های کاریز کیش، بازار صنایع دستی ای برپا شده است، که می‎توانید از آثار دستی و هنرمندانه‎ این مرز و بوم یادگاری‎ هایی برای خود و دوستان‎تان تهیه کنید. همچنین در بخشی از این کاریز موزه ‎ای قرار دارد که در آنجا فسیل‎ هایی از جانوران همراه شناسنامه و مشخصات‎ آن ها، نگهداری می‎شود وَ مهمتر از همه این که شناسنامه کاملی از تاریخچه خلیج فارس را مشاهده خواهید کرد که بر نام بلند خلیج ایرانی همیشه فارس صحه می‎گذارد.

امکانات توریستی کاریز کیش

گذشته از جاذبه دیدنی و گردشگری این کاریز، امکانات دیگری نیز به این مجموعه اضافه شده است. مانند عکاسخانه که اجازه می‌دهد خاطره این روز زیبا را در این مکان دیدنی برای خود ثبت کنید. همچنین می‎توانید بر دست و بدن خود نقش ‎هایی زیبا از حنا بزنید که خاص مردمان جنوب کشورمان است. همچنین رستوران و کافه‎ای نیز برای گردشگران تعبیه شده است.

تاریخچه مختصر

قنات کیش در حدود ۲۰ سال پیش رو به تخریب بود و در معرض نابودی قرار داشت. در سال ۱۳۷۸ سرنوشت کاریز کیش به دست یکی از ایرانیانی که پس از سال‌ها از آلمان بازگشته بود تغییر کرد. مهندس حاجی حسینی با تحقیق روی این سازه به آن علاقه‌ مند شد و تصمیم به بازسازی آن گرفت. او در همان سال مرمت و بازسازی کاریز را با حفظ اصالت بنا شروع کرد و به یک شهر زیرزمینی با بخش‌ های مختلف توریستی تبدیل شد.

جاذبه های گردشگری خور و بیابانک

دیدن جاذبه های گردشگری خور و بیابانک مانند قدم گذاشتن در رویاهاست. دیدنی های تاریخی و کهن این شهرستان و آن دریاچه زیبای نمک را در هیچ کجا نمی توان یافت.

در شرقی ترین نقطه استان اصفهان، در ۴۲۰ کیلومتری آن، شهرستانی زیبا با دیدنی های چشمگیر وجود دارد. شهرستان خور و بیابانک با ۱۲۶ آبادی بزرگ و کوچک. معمولا مصالحی از گل و خشت دارند اما، در قسمت های مدرن تر خانه هایی به روز تر و به شکل امروزی درآمده را نیز خواهید یافت. جالب اینکه مساحت زیادی از این منطقه کویری است و شما می‌توانید، در سفرتان از رمل های زیبا، تپه های شنی و جلوه های بی نظیر طبیعت شگفت زده شوید. مجله گردشگری مان در این فصل سری به جاذبه های گردشگری خور و بیابانک زده است تا زیبایی هایش را با شما شریک شود. با مجله دلتا بمانید.

خور و بیابانک

اصلاً اصفهان یکی آن استان های منحصر به فرد برای مقاصد گردشگری است. از جاذبه های تاریخی گرفته تا دیدنی های شگفت انگیز طبیعی به حق هم جز این نیست. دیدنی هایی دارد که زبانزد است مانند دریاچه نمک که برخی آن را با عنوان دریاچه نمک کویر مصر می‌شناسند و برخی هم با همان نام این شهرستان. بیایید ببینیم دیگر جاذبه های گردشگری خور و بیابانک کجاها هستند و چه چیزهایی دارد که شاید از آن بی خبریم.

• قلعه رویایی بیاضه

  در روستای بیاضه در ۵۳ کیلومتری خور و بیابانک قلعه ای واقع شده است که به ارگ بیاضه هم معروف است. یک قلعه رویایی چند طبقه از خشت و گل. دور تا دور این بنا خندق های عریض و عمیقی به طول ۷ تا ۱۳ متر وجود دارد که از ارگ در برابر دشمنان محافظت می کرده است. سن و سالش به دوران ساسانیان می‌رسد و سال ها کارکرد دفاعی داشته است. مسکونی هم بوده و جهانگردان زیادی هم راجع به آن صحبت کرده اند. مثل ناصر خسرو و ابن حوقل که در سفرنامه‌ های خود از این قلعه نام برده اند.
  

• قلعه جندق

  از دوران ایلخانی و ساسانی قلعه‌ای تاریخی در شهر جندق واقع شده که مساحت آن یک و نیم هکتار است. هنوز هم در دل این قلعه افرادی زندگی می‌کنند. خانه یغما جندقی شاعر معروف کشورمان که یکی از جاذبه های گردشگری خور و بیابانک است هم در این قلعه قرار دارد. قلعه جندقی که هنوز سرپاست و در سال ۱۳۹۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است. می‌توانید از خانه های قلعه، مسجد، حسینیه، حمام و همچنین دیگر جاذبه های آن که در کوچه پس کوچه هایش پراکنده اند دیدن کنید.

• مسجد جامع جندق

  برای ساکنان قلعه جندق مسجدی در سال ۹۶۰ هجری قمری ساختند تا بتوانند در آن به عبادت بپردازند. در مرکز قلعه جندق واقع شده و بار همه اعتقادات ساکنان آنجا را به دوش می‌کشد. میدان بزرگی در مسجد خواهید دید در صحنی مستطیل شکل که در اطراف آن غرفه هایی با طاق های دیدنی به چشم می‌خورند. از دو شبستان مسجد یکی پشت همین غرفه هاست و دیگری به عنوان محل عبادت بانوان استفاده می‌شده و به صورت مجزا در شمال مسجد قرار گرفته است.
  

• نارین قلعه

  نارنج قلعه، در نایین قرار گرفته است و اسم نارین قلعه را شاید از همینجا گرفته است. یادگار دوره پارتیان یا ساسانیان است. برخی می‌گویند به دلیل وجود خندق های اطرافش، در حقیقت دژ دفاعی بوده است، و برخی می‌گویند به دلیل نوع معماری نارنج یا نارین قلعه در مرکز شهر احتمالاً باید محل زندگی حاکمان شهر بوده باشد.

• روستای گرمه

  نخلستان سبز و آسمان آبی در روستای گرمه به یکدیگر دوخته شده‌اند. اینجا یکی از زیبا ترین جاذبه های گردشگری خور و بیابانک است. در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و  قلعه کهنی هم هنوز در آن باقی است. به دوره ساسانیان بر می‌گردد که احتمالاً هم کاربرد دفاعی داشته و هم مسکونی. چشمه ای زیبا هم در روستای گرمه می‌جوشد. در نخلستان ها که قدم بزنید می‌توانید مسیر آن را پی بگیرید و از تالاب زیبایی که این چشمه به وجود آورده است ده ها عکس به یادگار همراه خود ببرید.
  

• روستا و مسجد فرخی

  در کیلومتر ۱۷ روستای خور، در غرب آن روستایی وجود دارد که به روستای فرخی معروف است. مردم خور و بیابانک این روستا را دارُالاَمان می‌نامیدند. افرادی که از حاکمان ستمگر شکایت داشتند به این روستا آمده و به قاضی آن جا پناه می‌آوردند. مسجدی از دوران قاجار در اینجا وجود دارد که می‌گویند حاج سید میرزا جندقی، مجتهد مشهور خور و بیابانک دستور داد تا این مسجد را بسازند. امروز با ۷ غرفه که ۳ غرفه آن در ۵۰ سال اخیر ساخته شده، به یکی از جاذبه های گردشگری خور و بیابانک تبدیل شده است.

• دریاچه نمک خور و بیابانک

  طبیعت گردان علاقه زیادی به این جاذبه دیدنی دارند. گردشگران زیادی هم در طول سال مخصوصاً در پاییز و زمستان به این دریاچه سفر می‌کنند. دریاچه نمک خور و بیابانک که در قسمت مرکز تا جنوبی کویر مرکزی ایران وجود دارد. کم عمق است با ۲۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت. با دیگر دریاچه های نمک تفاوت زیادی دارد. چشم انداز زیبایی از افق با انعکاس آسمان روی دریاچه را در کمتر دریاچه نمکی دیده اید. شاید در حوض سلطان. در فصول پر باران به صورت مخلوطی از گل و رس در می‌آید و در فصول خشک شبیه دریایی سفید می‌شود که از دیدن آن سیر نمی‌شوید. نمی‌شود به جاذبه های گردشگری خور و بیابانک بروید اما بدون دیدن این دریاچه نمک بازگردید.
  پیشنهاد مطالعه: می توانید اطلاعات دیگری از دریاچه حوض سلطان در مطلب “حوض سلطان، آینه ای طبیعی برای نمایاندن چهره خدا” مطالعه کنید.

  

مسیر دریاچه نمک خور

می‌توانید برای طی مسیر دریاچه خور از راه آسفالت شهرستان خور به طبس استفاده کنید. بعد از مسافتی حدود ۵۰ کیلومتر به قسمت جنوبی دریاچه می‌رسید. بهتر است راه‌های دیگر را آزمایش نکنید چرا که زمین های اطراف دریاچه گاهی به صورت باتلاقی در می‌آیند و ممکن است دردسر ساز شوند.

حرف آخر

متاسفانه در این سال‌ های تفریحاتی نظیر آفرود و موتور سورای، آسیب‌های زیادی به سطح پلی‌گون‌ های دریاچه وارد کرده اند. حساسیت پلی‌ گون‌ ها به حدی است که حتی رویشان قدم گذاشتن هم آنها را دچار اسیب می کند، چه رسد به ویراژدان روی آنها. امیدواریم که همه مان در سفر به این منطقه بی‌نظیر، اول به فکر مراقبت و حفاظت از محیط دریاچه نمک خور باشیم تا سالیان سال این گنجه طبیعی را حفظ کنیم.

گنبد جبلیه کرمان ، مهمانی کتیبه ها

در سفرتان به گنبد جبلیه آثار مهمی را در موزه‌اش می توانید ببینید. بیش از 100 قطعه سنگ حجاری شده متعلق به دوره های مختلف تاریخی. میهمانی کتیبه ها همینجا برپاست.

گنبد جبلیه کرمان یکی از جاهای دیدنی کرمان است که به نوعی نماد این شهر هم به حساب می‌آید، بنایی مرموز و اسرار آمیز. این بنا از جاذبه‌های تاریخی استان کرمان محسوب می‌شود که به قدری برای مردم این دیار اهمیت دارد که در محوطه اطراف آن گاهی مراسم نوروزی و … هم برگزار می‌شود. امروز می‌خواهیم در مجله گردشگری مان شما را به دیدن این بنای تاریخی که تنها بنای سنگی شهر کرمان نیز است ببریم. با مجله دلتا همراه باشید.

گنبد جبلیه کرمان

یک بنای هشت ضلعی با گنبدی آجری، از جاهای دیدنی کرمان که توجه هر گردشگر را در این شهر به خود جلب می‌کند، سازه‌ای سنگی است که با نام‌های گنبد گبری و گنبد زیگ و گنبد گنج هم شناخته می‌شود؛ اما نام ثبت شده آن در فهرست آثار ملی همان گنبد جبلیه است. از سال ۱۳۸۳، موزه سنگ کرمان را هم در دل خود جای داده و اطراف آن را هم پارک جبلیه فرا گرفته است. از مهم‌ترین جذابیت‌های آن سنگی بودنش است که باعث شده به جبل‌ سنگی یا جبل‌ سنگ هم مشهور شود.

به این خاطر می‌گوییم سازه‌ای مرموز است که کسی راجع به زمان ساخت آن و چگونگی‌اش هیچ اطلاعی ندارد و فقط نام آن در تذکره‌ الاولیاء یا مزارات کرمان محرابی کرمانی به سال ۹۲۵ تا ۹۳۹ هجری قمری آمده است. بنایی که معلوم نیست به چه دلیلی و در چه زمانی سر و کله‌اش این‌جا پیدا شده است. دلایل احتمالی بنا شدن آن را به این شرح می‌دانند:

• مقبره یکی از زرتشتیان که مورد توجه پیروان زرتشت بوده و در سیل کرمان در سال ۱۳۳۳ خورشیدی تخریب شده است.
• آتشکده
• مزار سید محمد تباشیری
• مزار دانیال حکیم مشهور به پیر مراد
• پرستشگاهی بودایی (استوپا) که در زمان مغولان ساخته شده است.

مختصری راجع به گنبد جبلیه

تاریخ دقیقی برای زمان ساخت گنبد جبلیه نداریم ولی برخی از پژوهشگران اروپایی معتقدند در زمان سلجوقیان ساخته شده و عده‌ای دیگر اما آن را از بناهای زرتشتی و گبری و متعلق به دوره پیش از اسلام می‌دانند؛ چرا که می‌گویند که «جبلی» شکل تحریف شده کلمه «گبری» است.

یک ژنرال، نویسنده و جغرافی دان انگلیسی به نام سر پرسی سایکس در حدود سال ۱۹۰۰ میلادی، نوشته است:

از قبرستان که رد می‌شوید یک ساختمان هشت ضلعی سنگی خواهید دید که گنبدی به شکل دو هلال بر آن قرار گرفته و قطر داخل آن ۱۸ فوت و هر طرفی نیز ۱۸ فوت و نوک آن اجری و منتهی‌الیه آن دایره می‌باشد. این محل را جبلیه می‌نامند و تنها ساختمان سنگی کرمان همین گنبد جبلیه است.

از سویی دیگر اما سبک و سیاق ساخت گنبد جبلیه شبیه به آتشکده‌ها نیست و اگر تصور کنیم آتشکده بوده است پس شاید در اوایل ورود اسلام تعمیر شده و یا در همان اوایل دوره اسلامی با الهام از معماری ساسانی ساخته شده است.

در گنبد جبلیه چه خبر است؟

ارتفاع بنا به ۱۸ تا ۲۰ متر می‌رسد. هشت در ورود و خروج، در هشت ضلع آن وجود داشته که هفت تا از آن‌ها برای جلوگیری از تخریب، با سنگ مسدود شده‌اند. خود ساختمان سنگی است و گنبد آن با آجر ساخته شده است. بخش بیرونی دیوارها را از سنگ لاشه و گچ ساخته‌اند. می‌گویند در ساخت گنبد جبلیه از خاکستر، تخم مرغ و شیر شتر به جای آب استفاده کرده‌اند و همین باعث شده استحکامش تا به امروز حفظ شود.

• بخش پایینی

  قسمت هشت ضلعی دیوارهای ضخیمی دارد. در هر ضلع، یک طاق نمای بزرگ قوسدار ساخته شده و برای کاهش بار بنا در داخل قوس ها، از نُغول استفاده شده است. (نغول یک لوحی تزیینی با شکل مربع یا مستطیل است که در بالای سردرها و حاشیه زیر گنبد به کار می رود.)

• بخش میانی

  بخش میانی، به قسمت بالای بخش پایینی تا زیر گنبد بنا می‌گویند. این بخش قطری کمتر از قطر اصلی بنا دارد و پس از یک حلقه به عرض ۱.۵ متر، بر یک قاعده شانزده ضلعی شکل داده شده است. نورگیر های مستطیل شکل دارد و طاقنماهای با قوس تیز دار، نمای این بخش هستند که در وسط اضلاع هم، هشت نورگیر را خواهید دید.

• بخش بالایی

  در بخش بالایی گنبد یک عقب نشینی در نمای بنا دارد. به عرض یک متر از قسمت دوم که باعث شده پاگرد یا حلقه ای به وجود آورد.

• گنبد

  گنبد تک لایه این بنا، از آجر سفید و به قطر ۱۲ متر ساخته شده است. در وسط آن یک نورگیر وجود دارد. احتمالاً قرار بوده این گنبد دو پوش یا دو لایه باشد؛ اما یا پوش بیرونی در طی سالیان تخریب و یا ساخت بنا نیمه کاره رها شده است.

• فضای داخلی

  داخل بنا را بسیار ساده و بدون تزیینات خاص خواهید دید. طاق نماها یا قوس ها، نغول ها و نورگیرها تقریباً تنها تزیین این بنا به شمار می روند.

موزه سنگ کرمان

مجموعه ای از بیش از ۱۰۰ قطعه سنگ حجاری شده متعلق به دوره های مختلف تاریخی در این موزه قرار دارد. میهمانی کتیبه ها همین جا برپاست. ابتدا هم با عنوان «گنجینه جبلیه» (کتیبه‌های تاریخی) مشهور بود. در سفرتان به این بنا آثار مهمی را در موزه‌اش می توانید ببینید.

• سنگ مقبره خواجه اتابک
  این سنگ مربوط به دوره سلجوقی است.
• کتیبه مسجد آبدر اشکان رابر که به “سنگ هزار ساله رابر” شهرت دارد.
  یکی از قدیمی ترین کتیبه های موجود در موزه است. به بنای یادبود یک مسجد در ارتفاعات شمال شهر رابر کرمان تعلق داشته و بر روی قطعه سنگی طبیعی و به خط کوفی نقش شده است.
• کوچکترین سنگ قبر کشف شده در استان کرمان.
  در سال ۱۳۷۷ این سنگ قبر توسط یک کشاورز کشف شد. ۲۶ در ۲۲ سانتی متر است. کتیبه ای با دو بخش: نوار حاشیه شامل آیات قرآنی و بخشی از سوره آل عمران و نوشتار وسط شامل نام متوفی و سال وفات او است.
• سنگ قبر میرزا آقاخان، پسر میرزا احمد علی خان وزیری نویسنده تاریخ کرمان
• وقف نامه آتشکده روستای قناتغستان کرمان
  قدمت این سنگ نامه به سال ۱۲۸۲ هجری قمری باز می گردد و بعد از تخریب آتشکده بر جای مانده است.

پیشنهاد مطالعه: اگر دوست دارید به کرمان مهاجرت کنید می‌توانید مطلب “خرید خانه در کرمان” را در همین مجله مطالعه نمایید.