بارش شهاب :: مجله دلتا

بارش شهابی «ربعی» یا «کوادرانتی» از روز 10 تا ۱۷ دی ماه قابل مشاهده است و در روز 14 دی به اوج خود می‌رسد. برخلاف بارش‌های شهابی برساوشی، جوزایی و اسدی، رصد این بارش برای ساکنان همه‌ نقاط زمین امکان پذیر نیست.

بارش شهابی ربعی

نام بارش شهابی ربعی یا کوادرانت از صورت فلکی کوچک ربع (به معنای یک چهارم ) گرفته شده است. این صورت فلکی امروز وجود ندارد، زیرا در تقسیم بندی‌های جدید صور فلکی بخشی از آن به صورت فلکی عوا و بخشی دیگر به دب اکبر داده شده است. اما این بارش همچنان به نام صورت فلکی‌اش شناخته می‌شود. کانون این بارش در نزدیکی ستاره بتا-عوا قرار دارد. در این مطلب از مجله دلتا درباره این بارش شهابی می‌خوانید.

منشا بارش شهابی ربعی

منشا بارش شهابی ربعی سیارک ۲۰۰۳ EH1 است که از دنباله دار C/1491 Y1 جدا شده. هر سال در نیمه دی ماه ذرات باقی‌مانده از این سیارک در مدار زمین، وارد جو می‌شوند و با سوختن شهاب‌واره‌ها در جو، بارش شهابی اتفاق می‌افتد. کوتاه بودن بازه زمانی این بارش نشان‌دهنده نازک بودن توده ذرات باقی مانده از این بارش است و اگر مدار سیاره زمین کمی جابه‌جا شود، تعداد شهاب‌های این بارش به شدت کم و زیاد خواهد شد. (مطالب نجومی بیشتر را در مجله دانستنی دلتا دنبال کنید.)

از نکات جالب توجه درباره بارش شهابی ربعی این است که بسیاری از شهاب‌های این بارش از نزدیکی ستاره قطبی عبور می‌کنند. در نتیجه این بارش در نزدیکی شمال آسمان قرار گرفته و می‌توان به ‌آن بارش دور ‌قطبی هم لقب داد.

سرعت شهاب‌های این بارش شهابی حدود ۴۰ کیلومتر در ساعت است که سرعت نسبتاً پایینی به حساب می‌آید. این سرعت پایین، اگرچه باعث کاهش نرخ ساعتی سرسویی (تعداد شهاب‌ها در ساعت) می‌شود، اما مدت زمان مشاهده‌ هر شهاب را در آسمان افزایش می‌دهد. همچنین احتمال مشاهده این بارش شهابی در نیمکره‌ شمالی زمین بیشتر از نیمکره‌ جنوبی است.

برای کشور ایران که در نیم‌کره‌ شمالی زمین قرار دارد، شانس مشاهده‌ این بارش شهابی خوب است و امسال زمان اوج بارش ربعی نیز بلافاصله پس از غروب آفتاب روز ۱۴ دی ۱۳۹۹ خواهد بود. البته برای مشاهده بارش شهابی ربعی باید به منطقه‌ای خارج از شهر و دور از آلودگی نوری بروید.

پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «راه شیری احتمالا پر از تمدن های فرازمینی مرده است» را بخوانید.