انتقاد از خود بیش از اندازه به عزت نفس پایین و کمال‌گرایی منجر خواهد شد.
ما انسان‌ها معمولاً بصورت ناخودآگاه و بدون آنکه متوجه باشیم دائما در حال انتقاد از خود
هستیم. باید به این درک برسیم که با این کار چه آسیب‌های سخت و دشواری را به شخصیت خودمان وارد می‌کنیم.
۱.برای هر موقعیت منفی و ناخوشایند خود را سرزنش می‌کنید
به گزارش مجله پیام دلتا؛ وقتی اتفاق ناخوشایندی رخ می‌دهد شما احساس می‌کنید که خودتان شخصا مسئول آن ماجرا هستید، به سرعت تمام مسئولیت‌ها را به گردن می‌گیرید، خودتان را بابت هر آنچه که رخ داده است سرزنش می‌کنید و تمام عوامل بیرونی موجود و مسبب آن ماجرا را نادیده می‌گیرید.
۲. در برابر اشتباهاتی که مرتکب می‌شوید خود را مقصر می‌دانید
در این مواقع به جای آنکه بگویید: «این راه برای انجام این کار اشتباه بود. دفعه دیگر روش دیگری را امتحان می‌کنم» خودتان را خرد و ضعیف و بی‌ارزش می‌کنید و می‌گویید: «من فردی ناتوان و درمانده و بی‌عرضه هستم.» به این ترتیب، شما روی رفتاری که مشکل ساز بوده است و چیزی که میتوانید درجهت اصلاح و بهبودی آن گام بردارید تمرکز نمی‌کنید. بلکه، افکار منفی را به شخصیت خود نسبت می‌دهید و بطور کلی اعتماد به نفس خودتان را تحلیل می‌برید.
۳. اغلب از ریسک کردن اجتناب می‌کنید
هر بار شکست می‌خورید و به همین دلیل همیشه به خودتان می‌گویید که قرار است شکست بخورید. به این ترتیب، در نهایت خود را راضی می‌کنید که بطور کلی امن‌ترین مسیر برای جلوگیری از شکست اقدام نکردن و ریسک نکردن است.
۴. از ابراز عقیده خود اجتناب می‌کنید
چه اتفاقی می‌افتد اگر حرف احمقانه‌ای بزنید؟ شاید با خودتان فکر می‌کنید که آدم خسته کننده‌ای هستید یا اطلاعات کافی برای بحث کردن با گروهی از افراد خاص را ندارید. البته که وقتی اطلاعات بسیار کمی در مورد موضوعی مشخص دارید هوشمندانه است که خود را فردی آگاه و مطلع نشان ندهید اما اگر در حضور افرادی که سطح آگاهی برابری با شما یا حتی اطلاعات کمتری از شما دارند اینگونه رفتار کنید، احتمالاً دچار انتقاد از خود می‌شوید و خودتان را مجبور به عقب نشینی خواهید کرد.
۵. معمولا خود را با فرد دیگری مقایسه می‌کنید
در این صورت، عزت نفس شما به این بستگی دارد که بدانید ارزیابی دیگران از شما چگونه است. درصورتی که شما از آگاهی یا مهارت کمتری در مقایسه با این افراد برخوردار باشید، انتقاد از خود شدت می یابد.
۶. هرگز از دستاوردهای خود راضی نیستید
فرقی نمی‌کند که چه کاری انجام می‌دهید؛ شما دائم در حال غر زدن، گله و شکایت کردن هستید؛ حتی در صورت کسب نتایج مثبت، عیب و ایرادی پیدا می‌کنید و شروع به غر زدن می‌کنید.
۷. استانداردهای بالا و غیرممکن دارید
آیا معتقدید که اگر شدیداً باهوش، جذاب، ثروتمند و فوق خلاق نباشید نمی‌توانید شاد و خوشحال باشید؟ آیا استانداردهایی دارید که برآورده شدن آن ها غیرممکن است؟ در این صورت، این حالت هم شکل دیگری از عدم رضایت شما از دستاوردهایتان است. شما انتخاب می‌کنید که خود را در وضعیت ناراضی بودن قرار بدهید.
۸. نگرانی‌ها و “چه می‌شد اگر” ها
شما بدترین حالت هر ماجرایی را که اتفاق می‌افتد پیش‌بینی می‌کنید و با تجسم کردن آن خود را آزار می‌دهید؟ اضطراب و نگرانی یکی از انواع تردید و انتقاد از خود است.
۹. مسائل مرتبط با ظاهر فیزیکی
شاید با ظاهر خود مشکلاتی دارید و نمی‌توانید از شر آنها راحت شوید. اگر شما از نظر خودتان هرگز به اندازه کافی خوب به نظر نمی‌رسید، باید بدانید که گرفتار دام انتقاد از خود شده اید.
۱۰. هرگز درخواست کمک از کسی نمی‌کنید
اگر درخواست کمک از دیگری کاری سخت و دشوار و بدتر از آن مصیبتی سنگین برای شما به شمار می‌رود، پس شما فردی خود انتقادگر هستید و ترس از ضعیف یا بی‌عرضه دیده شدن را دارید.
۱۱. از نیازها و آرزوهای خود حمایت نمی‌کنید
فردی که بیش از اندازه از خود انتقاد می‌کند، به خودش میقبولاند که عدم پذیرش نیازها و خواسته هایش از سمت جهان هستی را به تعویق بیندازد و از ابراز وجود فرار می‌کند.
۱۲. پرورش افکار مرتبط با خودزنی
اشکال گوناگون خودزنی در برخی افراد درواقع نمود فیزیکی از دردی عاطفی است. در بسیاری از موارد درد عاطفی ریشه در انتقاد از خود دارد.
۱۳. شما والدین یا پرستارهایی انتقادگر داشته اید
آیا وقتی کودک بودید مورد انتقاد و سرزنش پدر یا مادر یا هر دوی آنها قرار می‌گرفتید؟ اگر چنین بوده ، احتمالا تمام انتقادها و سرزنش هایی را که از والدین یا پرستار خود شنیده‌اید جذب کرده‌اید و منتقد درونی خود را پرورش داده اید.
۱۴. بر تحلیل اشتباهات خود مداومت می‌ورزید
اگر در تحلیل اشتباهات خود از حدود طبیعی فراتر می‌روید، پس احتمالا بی‌جهت خود را تنبیه می‌کنید.
۱۵. هنگام انتقاد از خود به آسانی نمی‌بخشید
بخشش خود و دیگران مستلزم نادیده گرفتن هرگونه سرزنش و نکوهش است. اگر مدام در فکر انتقاد ازخود هستید، نادیده گرفتن آنها کاری سخت و دشوار خواهد بود.
۱۶. از خودتان تعریف نمی‌کنید
شما دلیلی نمی‌بینید که از عبارت‌های تاکیدی مثبت از قبیل “من خوب هستم”، “من می‌توانم این کار را انجام بدهم” یا “من می‌توانم این مسئله را مدیریت کنم” استفاده و عزت نفس و اعتماد به نفس خودتان را تقویت کنید.
۱۷. در برابر بازخوردها و نظرات دیگران حالت تدافعی به خود می‌گیرید
اگر شما از آن دسته افرادی باشید که خود را شدیداً سرزنش می کنید و مورد انتقاد قرار می‌دهید، احتمالاً در چنین مواقعی در برابر نظرات منتقدانه دیگران واکنشی افراطی نشان می‌دهید، مسئله را شخصی می‌کنید و همه چیز را به خودتان می‌گیرید.
۱۸. نمی‌توانید تعریف و تمجید دیگران را بپذیرید
آیا وقتی کسی چیز خوبی در مورد شما می‌گوید و از شما تعریف می‌کند، احساس می‌کنید که سزاوار و شایسته این تعریف و تمجیدها نیستید؟ اگر چنین است پس دیدگاه همیشگی شما انتقاد از خود است.
۱۹. افکار شما به گروهی از ارزش‌های سیاه و سفید محدود می‌شوند
اگر قبول ندارید که ارزش‌های بسیار زیادی در جامعه وجود دارد، پس برای شما هرچیزی یا خوب است یا بد. نظرات مطلقا سیاه یا سفید داشتن موجب می‌شود که موفقیت‌های نسبی را نادیده بگیرید و به خودتان برای موفقیت‌های کوچک‌تر و جزئی‌تر اعتبار بدهید.
۲۰. دستاوردهای شما در برابر توانمندیهایتان بی‌ارزش است
یکی از نشانه‌های بارز و آشکار خود انتقادی مزمن عبارت است از عملکرد ضعیف و نامناسب. سال‌ها می‌گذرد و شما در تمام این سال‌ها کمترین محسنات خودرا نشان داده‌اید به طوریکه وقتی به خود و زندگی‌تان نگاه می‌کنید ناامید می‌شوید از این که چقدر از زندگی عقب افتاده اید. تمایل شما به انتقاد از خود اصلی‌ترین مسبب این وضعیت است.
همچنین بخوانید:
خودشیرینی ؛ راهکار پیشرفت ضعیف النفس ها
- ۹۸/۰۶/۰۳