شهر زواره از توابع شهرستان اردستان است. در شمال استان اصفهان و در جنوب کویر نمک قرار گرفته. برخی تاریخ‌دانان می‌گویند زادگاه کاوه آهنگر است. قدمتی کهن و باستانی دارد و نامش را از زواره برادر رستم گرفته‌اند. از قرن چهارم با عنوان مدینه السادات نامیده شد و در طی قرون گذشته تاریخ‌دانان بسیاری در آثار خود به نام زواره و شخصیت‌های برجسته آن پرداخته‌اند. ساختار گلی زواره و معماری ایرانی اصیل آن همیشه این‌جا را به یک مقصد عالی برای توریست‌های خارجی تبدیل کرده است. اما آنچه جالب توجه است اینکه این روزها و در فصل سفر به کویر، کویر دق سرخ زواره بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
دق سرخ
کویر دق سرخ وسعتی به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر و عرض ۲۰ کیلومتر را در شمال شرقی شهر زواره از آن خود کرده است. با کوه‌هایی کم ارتفاع در کنار جنگل‌های تاغ که از کویر مرکزی ایران جدا شده است. یکی از جاذبه‌های این کویر هم تپه شنی بزرگی است که تقریباً در مرکز این کویر قرار دارد و آشیانه عقاب‌های منطقه است. جایی که در میان بیشتر کویرنوردان به آشیانه عقاب معروف شده است. جالب است به شما بگویم در این کویر معادن نمک، طلا و سرب وجود دارد و احتمالاً نفت نیز در آن پیدا می‌شود.
یک لایه نمک با ضخامت متغیر سطح کویر را پوشانده است. شب‌ها روشنایی مهتاب بر این دشت نمک می‌تابد و بلورهای نمک نور را بازتاب می‌دهند. این عارضه سطح کویر را به شکل چشم‌نوازی درخشان می‌کند و مانند آینه‌ای خرد شده در هر گوشه کویر پراکنده است. از این روست که کویر دق سرخ مأوای کمپ زنان و علاقمندان به کمپینگ در کویر است.
علاوه بر این زمین‌ها، چندضلعی‌های نمکی حاشیه کویر شکل دیگری است که چشم‌اندازی دیدنی دارد و گاهی ارتفاع آن‌ها تا ۱۵ سانتی‌متر هم می‌رسد. در محدوده میانی کویر به دلیل نمک فوق‌العاده زیادی که دارد، حتی گیاهان نمک‌دوست نیز به چشم نمی‌خورند.
دق سرخ جاذبه گردشگری
-
کویر نوردی
کویرها خود به خود آنچنان پدیده‌های شگفت انگیزی هستند که به تنهایی یکی از قطب‌های گردشگری به حساب می‌آیند. تورهای گردشگری کویر دق سرخ آسمان تاریک آنجا و رصد ستارگانش، سکوت و آرامش بی‌نظیرش، حیات وحش بکرش و پدیده‌های جذاب زمین شناسی آن را به عنوان جاذبه‌های تماشایی آنجا مثال می‌زنند. همانجا که تا چشم کار می‌کند کویر است. تا دلت بخواهد و بزرگی و عظمت پروردگار تنها چیزی است که با دیدن آن از خاطر هر بیننده‌ای عبور می‌کند.
-
عکاسی در کویر دق سرخ
جنگل‌های تاغ زواره یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری هستند. عامل مهم تثبیت شن‌های روان منطقه که زمین‌شناسان معتقدند اگر این جنگل‌ها نبود، سال‌ها پیش زواره و روستاهایش در میان انبوه ماسه‌های کویر مدفون شده بودند. مکان مناسبی برای عکاسان حیات وحش است و شغال، روباه، پایکا، چکاوک کاکلی، جغد و باز در آنجا زندگی می‌کنند.
-
تپه‌های ماسه‌ای
تپه‌های ماسه‌ای مهم‌ترین اشکال این منطقه را تشکیل می‌دهند و به صورت آشکاری جهت حرکت باد را نشان می‌دهد و چند ضلعی‌های نمکی کاسه‌ای و گنبدی شکل آن از دیگر شگفتی‌های این منطقه است که ارتفاع آن گاهی تا ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد. در جایی هم سطح کویر شبیه زمین شخم زده و یا به اصطلاح گل کلمی است و آن زمانی است که کویر تا حدودی رطوبت خود را از دست می‌دهد.
-
بازدید از باقیمانده شهر لیلاز
این شهر از نزدیکی بادرود تا انتهای زواره در امتداد دریای سیلک ادامه داشته و آثار فراوانی از بقایای این شهر شناسایی شده است، سفال‌های رنگین شده و خرده شیشه‌های بلورین و نادر تا خشت‌های ۴۰ در۲۰ و ۲۰ در ۲۰ و خرابه‌ها و قنات‌ها هر یک گویای وجود شهری با قدمت ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ سال است که روزگاری در دل این کویر وجود داشته است.
زمانی که به دق سرخ سفر می‌کنید باید سواری‌ها را در یکی از روستاهای مهاباد، موغار، حسن آباد، جعفرآباد، امیران، علی آباد و کچورستاق گذاشته و به کویر بروید. بیشترین آثار و بقایای این شهر را در حوالی همین روستاها خواهید یافت.
-
تل شیطان
در قسمت‌های مرکزی کویر تپه‌های ماسه‌ای جزیره مانندی به چشم می‌خورند که به تل شیطان شهرت دارد. فرم کلی تل شیطان به شکلی است که جهت حرکت مسیر باد را به خوبی نمایش می‌دهند و عکس‌های فوق‌العاده‌ای را میتوانید هنگامی که نور مهتاب روی آن‌ها افتاده و سایه‌شان بر زمین نقش بسته است، از آن‌ها ثبت کنید.
آدرس کویر دق سرخ
ابتدا به اردستان بروید و سپس به زواره برسید، میتوانید به روستای علی آباد یا روستای جهان آباد برسید. روستای جهان آباد روستای بسیار کوچکی است و بسیاری از ساکنانش آنجا را ترک نموده‌اند. از روستا به سمت شمال شرقی حرکت کنید و راه را درون جاده‌ای خاکی ادامه دهید. مسیر بیابانی است و هیچ شباهتی به کویر ندارد اما پس از یک ساعت و نیم با سواری‌ها به حاشیه نمکزار می‌رسید.
نکات مهم سفر به کویر دق سرخ
- حتماً و قطعاً برای رفتن به کویر از راهنماها کمک بگیرید.
- سواری‌های آفرودی در روستاها هستند که میتوانید از آن‌ها بخواهید تا شما را به کویر برسانند.
- بهترین انتخاب می‌تواند تور زواره باشد که شما را به کویر دق سرخ هم می‌برد.
- در روستای علی آباد اقامتگاه بوم گردی هم هست که اگر نمی‌دانید چطور در کویر کمپ بزنید میتوانید در این روستا اقامت کنید.
- بقایای شهر لیلاز در جای‌جای کویر پراکنده‌اند مانند کوزه‌های شکسته و یا سکه‌های مسی که نباید هرگز آن‌ها را به همراه خود بیاورید.
- بخشی از کویر هست که وسایل الکترونیک و فرستنده رادیویی سواری‌ها خوب کار نمی‌کند و موبایل آنتن نمی‌دهد؛ پس حتماً قبل از سفر به عزیزانتان بگویید کجا می‌روید.
هفت شهر لیلاز
بنای هفت شهر لیلاج یا لیلاز که مرکز آن شهر لاسون بوده، در اثر زلزله و یا هجوم ریگ روان و یا بوسیله افراسیاب ترک به کلی از بین رفته و فقط آثاری از آن باقی است به‌طوری که در محل شایع است از بناهای لیلاز پدر کیخسرو کیانی (تخت وتاج کیخسرو به پسر عمویش اروند شاه منتقل شده) بوده که شهر مرکزی بنام پسرش لاسون نامیده شده است.
حدود این شهرها از موغار شروع و تا نزدیکی یزد امتداد داشته و با این ترتیب قطعی است که زواره هم جزء این هفت شهر بوده است .در موقع حفاری و یا بارندگی خرده طلا و چیزهای دیگری در خرابه‌های این هفت شهر بدست می‌آید.
برای آشنایی بیشتر با جاذبه‌های گردشگری به مجله گردشگری مجله دلتا مراجعه کنید.