روشی برای مشاهده ماده تاریک با تلسکوپ‌های امروزی

گروهی از ستاره شناسان روشی ابداع کرده‌اند که به کمک آن می‌توان ماده تاریک را حتی با تلسکوپ‌های قدیمی دید.

مشاهده ماده تاریک

ستاره شناسان دانشگاه فناوری سوینبرن استرالیا (Swinburne University of Technology) می‌گویند در این روش به جای تمرکز بر ذرات ماده تاریک، به اثرات گرانشی آن توجه می‌شود. «Pol Gurri» می‌گوید: «مثل این است که میزان باد را از روی حرکت‌های پرچم تشخیص دهید؛ باد را نمی‌توانید ببینید ولی حرکت پرچم به شما می‌گوید که قدرت وزش باد چقدر است.» در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این روش مشاهده ماده تاریک با کمک همگرایی گرانشی بخوانید.

روش مشاهده ماده تاریک

در این تحقیق از تکنیکی به نام «همگرایی گرانشی ضعیف» (Weak Gravitational Lensing) استفاده شده که محققان بوسیله آن کهکشان‌های دور را رصد کرده و سپس منتظر عبور یک کهکشان دیگر از بین آن و زمین می‌مانند. در صورت وقوع این پدیده، امواج نور ساطع شده از کهکشان هدف به خاطر نیروی گرانش کهکشان مابین دچار خمیدگی می‌شوند. یکی از محققان دخیل در این تحقیق می‌گوید: «ماده تاریک به صورت جزئی تصویر جسمی که پشتش قرار دارد را تاب می‌دهد. این اثر تا حدی شبیه خواندن روزنامه از کف گیلاس است.»

از این تکنیک در گذشته نیز برای مشاده ماده تاریک استفاده شده، اما معمولاً برای استفاده از آن به تلسکوپ‌های بسیار دقیق با توانایی محاسبه شکل کهکشان‌های دور نیاز است. اما محققان حالا به جای تمرکز بر شکل کهکشان‌ها، بر چگونگی چرخش آن‌ها تمرکز کردند. «Gurri» در این رابطه می‌گوید: «چون از حرکت احتمالی ستاره‌ها و گازها در داخل کهکشان‌ها اطلاع داریم، می‌توانیم به طور تقریبی شمایل یک کهکشان را تخمین بزنیم. با اندازه گیری میزان کج شدگی تصاویر کهکشان، می‌توانیم از میزان ماده تاریک آگاه شویم.»

محققان می‌گویند به کمک این تکنیک می‌توان بوسیله تلسکوپ‌های قدیمی مثل تلسکوپ دانشگاه ملی استرالیا که قطر آینه آن ۲.۳ متر است نیز برای مشاهده ماده تاریک با دقت بالا استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: دانشمندان جو و چرخه‌ی آب‌وهوایی جدیدی را در سیاره‌ی فراخورشیدی K2-141b شناسایی کرده‌اند که بسیار شدید و عجیب به‌نظر می‌رسد. برای مطالعه بیشتر مطلب «بارش سنگ از آسمان سیاره فراخورشیدی» را بخوانید.